نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 1105 )
ســوره 21 : انبیاء ( مـکّــی ـ 112 آیه دارد ـ جزء هفـدهـم ـ صفحه 322 )
( قسمــت سیـزدهم )
شتـابِ پسنـدیــده
( جزء هفدهــم صفحــه 325 آیه 37 )
بسم الله الرحمن الرحیم
خُلِقَ الْإِنسَانُ مِنْ عَجَلٍ سَأُرِیکُمْ آیَاتِی فَلَا تَسْتَعْجِلُونِ
ترجمــه لفظــی آیــــه شریفـه :
انسان از شتاب آفریده شده است به زودى آیاتم را به شما نشان مى دهم
پس [عذاب را] به شتاب از من مخواهید
نگاهی ادبی و عرفانی به آیه شریفه :
آدمی از عجله آفریده شده !
فرق است میان عجله و سرعت در کارها
عجله ؛ شتابی است ناپسندیده و نکوهیده ؛
و از آن نهی شده ( که عجله نکنید )
ولی سرعت ؛ شتابی است پسندیده و ستوده ؛
و بدان امر آمده ( که مسارعت کنید بسوی آمرزش گناهان از خداوند )
عجله ؛ شتاب در کاری است نه به وقت خویش !
و مسارعت ؛ شتافتن به کاری است در اول وقت خویش !
عجله ؛ نتیجه ی وسواس شیطان است ؛
و مسارعت ؛ قضیه ی توفیق و تعظیم فرمان حقّ است !
از عجله ، پشیمانی و شوردلی به دست آید ؛
و از مسارعت ؛ آرامش و پیوند جان و دل پدید آید !
خداوند بر دل مؤمنان آرامش فرستد ؛
تا او را نادریافته بشناسند ،
و نادیده دوست دارند ،
و از کار خود به کار او پرداخته ،
و از یاد خویش به یاد او آمده ،
و از مهــر خویش به مهر وی شده ،
که ؛ همه ی یاد ها جز یاد او همه سهــو است ،
و همه ی مراد ها جز مراد او همه لغــو !
نگاهی به تفسیر آیه شریفه از منظر دیگران :
گرچه مفسران در تفسیر کلمه ((انسان )) و ((عجل )) در اینجا بیانات گوناگونى دارند ولى پیدا است که منظور از انسان در اینجا نوع انسان است (البته انسانهاى تربیت نایافته و خارج از قلمرو رهبرى رهبران الهى).
و منظور از ((عجل )) شتاب و شتابزدگى است ، همانگونه که آیات بعد نیز شاهد گویاى این مطلب است ، و در جاى دیگر قرآن مى خوانیم : (( و کان الانسان عجولا ؛ انسان، عجول است )) (اسراء – 11).
در حقیقت تعبیر ((خلق الانسان من عجل )) یک نوع تاکید است ، یعنى آنچنان انسان عجول است که گوئى از ((عجله )) آفریده شده ، و تار و پود وجودش از آن تشکیل یافته !
و به راستى بسیارى از مردم عادى چنین اند هم در خیر عجولند و هم در شر ، حتى وقتى به آنها گفته مى شود اگر آلوده کفر و گناه شوید ، عذاب الهى دامنتان را مى گیرد ؛ مى گویند پس چرا این عذاب زودتر نمى آید ؟!
و در پایان آیه اضافه مى کند: ((عجله نکنید من آیات خود را به زودى به شما نشان مى دهم . (ساوریکم آیاتى فلا تستعجلون)
تعبیر (( آیاتى )) در اینجا ممکن است اشاره به آیات و نشانه هاى عذاب و بلاها و مجازاتهائى باشد که پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّ ( مخالفان را با آن تهدید مى کرد و این سبک مغزان کرارا مى گفتند: پس چه شداین بلاهائى که ما را با آن مى ترسانى .
قرآن مى گوید عجله نکنید، چیزى نمى گذرد که دامانتان را خواهد گرفت.
و نیز ممکن است اشاره به معجزاتى که دلیل بر صدق پیامبر اسلام (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) است بوده باشد ؛ یعنى اگر کمى صبر کنید : معجزات کافى به شما ارائه داده خواهد شد.
[ برگرفته از تفسیر نمونه ]
موضوع :